‘त्या’ एका मृत्यूनंतर महाराष्ट्रातील ‘या’ गावात कधीच फटाके फोडले नाहीत

दिवाळीत सगळीकडेच जल्लोषाच वातावरण असतं. दिवाळी म्हटलं की, कंदील, फराळ अन् फटाके. पण एक असं गाव आहे जिथे फटाके अजिबातच फोडले जात नाहीत. याला कारण ठरली ती एक घटना. एका घटनेने सोलापूर जिल्ह्यातील पंढरपूर तालुक्यातील चिंचणी गाव हादरुन गेलं आहे. 

Add Zee News as a Preferred Source

कुठे सुरु आहे ही प्रथा?

पंढरपूर जिल्ह्यातील चिंचणी गावात जवळपास 380 गावकरी म्हणून 65 कुटूंब राहतात. पण यातील एकही कुटूंब दिवाळी साजरी करताना फटाके फोडत नाही. या प्रथेला जवळपास 11 वर्षे झाले आहेत. 

पंढरपूर तालुक्यातील चिंचणी गावात फटाके मुक्त दिवाळी साजरी केली जाते. गावातील मुलं किल्ले बनवून, विविध प्रकारचे खेळ खेळत दिवाळी साजरी करतात. 11 वर्षांपासून या गावात दिवाळी साजरी केली जाते पण फटाके मुक्त सण असतो. 

काय आहे प्रथा? 

चिंचणी गावात 11 वर्षांपूर्वी एक घटना घडली होती. फटाक्याचा आवाज सहन न झाल्याने एक श्वान शेतात मरण पावला. या घटनेने गावकरी चिंतेत झाले. त्यांनी एक बैठक घेतली ज्यानंतर या गावात दिवाळीत आणि इतर कोणत्याही सणाला फटाके न फोडण्याचा निर्णय घेतला. महत्त्वाचं म्हणजे या पिढीने देखील आजपर्यंत हा नियम तंतोतंत पाळला आहे. फटाक्यामुळे पाळीव प्राणी आणि पशुपक्ष्यांना त्रास सहन करावा लागतो. चिंचणी येथील ग्रामस्थांनी हा निर्णय आजही पाळला आहे. 

चिंचणी गाव म्हणजे काय आणि ते कुठे आहे?

चिंचणी हे सोलापूर जिल्ह्यातील पंढरपूर तालुक्यातील एक छोटेसे गाव आहे. येथील लोकसंख्या जेमतेम 450 असून, हे गाव शेती आणि पारंपरिक जीवनशैलीसाठी ओळखले जाते. दिवाळीच्या काळात हे गाव फटाके विरहित सण साजऱ्यांसाठी ‘प्रदूषणमुक्त गाव’ म्हणून प्रसिद्ध आहे.

चिंचणी गावात दिवाळी कशी साजरी केली जाते?

गावकऱ्यांनी फटाके पूर्णपणे बंद केले असले तरी दिवाळीचा उत्साह दंग असतो. मुख्य परंपरा:रांगोळी आणि दिवे: घराघरात रांगोळ्या काढून, दिवे लावून सजावट.
मिठाई आणि भोजन: पारंपरिक पदार्थ जसे की पुरणपोळी, करंजी, लाडू बनवून सामुदायिक भोजन (अन्नकूट).
पूजा आणि विधी: लक्ष्मी पूजा, गोवर्धन पूजा, आणि कुटुंबीयांसोबत प्रार्थना.
सामुदायिक कार्यक्रम: गाणी-बाजे, नाट्य आणि बालमेळावे. प्राण्यांसाठी (कुत्रे, गायी) विशेष काळजी घेतली जाते.
हा सण शांत आणि आनंदी वातावरणात साजरा होतो, ज्यामुळे पक्षी आणि प्राणी त्रासले जात नाहीत.

चिंचणी गावातील इतर दिवाळी परंपरा काय आहेत?

गोवर्धन पूजा: शेणाने पर्वत बनवून श्रीकृष्णाची पूजा.
सुवासिनी ओवाळन: स्त्रिया पुरुषांना तेल लावून स्नान करवतात.
सामुदायिक सजावट: गावातील रस्ते आणि मंदिरे दिव्यांनी सजवले जातात.
नवीन वर्षाची सुरुवात: पाडव्याच्या दिवशी नवीन वही पूजन आणि शुभेच्छा.
गावकरी फटाक्यांचा नाद न करता पारंपरिक खेळ, कथा आणि गाण्यांवर भर देतात.

Source